Hàm duy trì sau niềng răng là gì và vì sao cần thiết?
Hàm duy trì là một loại khí cụ chỉnh nha được sử dụng ngay sau khi tháo niềng. Tác dụng chính của hàm duy trì là giữ cho răng ở đúng vị trí mà mắc cài đã di chuyển đến, giúp ổn định xương và nướu, đồng thời hỗ trợ quá trình “ghi nhớ” vị trí mới của răng.
Trong giai đoạn niềng răng, các răng được kéo về vị trí thẳng hàng nhờ lực tác động từ mắc cài và dây cung. Tuy nhiên, khi mới tháo niềng, xương hàm và các mô quanh răng chưa kịp thích nghi, nên răng có xu hướng “chạy” về vị trí cũ. Nếu không có hàm duy trì, chỉ sau vài tháng, răng có thể bị xô lệch, chen chúc, làm mất đi kết quả chỉnh nha.
Hàm duy trì là cần thiết để duy trì vị trí của răng sau niềng
Ngoài ra, hàm duy trì còn giúp:
- Ổn định khớp cắn sau khi chỉnh nha.
- Giảm nguy cơ răng hô, móm, lệch lạc trở lại.
- Duy trì thẩm mỹ nụ cười lâu dài, tránh lãng phí thời gian và chi phí niềng răng trước đó.
Có thể nói, giai đoạn đeo hàm duy trì quan trọng không kém quá trình niềng. Nếu coi niềng răng là hành trình tạo nên một nụ cười đều đẹp, thì hàm duy trì chính là “chìa khóa” để bảo vệ thành quả đó.
Các loại hàm duy trì sau niềng phổ biến hiện nay
Tùy vào tình trạng răng và nhu cầu thẩm mỹ, bác sĩ sẽ chỉ định loại hàm duy trì sau niềng phù hợp. Hiện nay có hai nhóm chính:
+ Hàm duy trì cố định: Là một sợi dây kim loại mảnh, được dán vào mặt trong răng cửa, thường áp dụng cho cả hàm trên và hàm dưới.
- Ưu điểm: không dễ bị nhìn thấy, luôn giữ răng cố định, không cần nhớ tháo ra – đeo vào.
- Nhược điểm: khó vệ sinh hơn, có thể gây vướng víu trong vài ngày đầu. Người dùng cần đánh răng kỹ và dùng chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước để làm sạch.
Hàm duy trì cố định
+ Hàm duy trì tháo lắp: Được làm từ nhựa trong suốt hoặc nhựa kết hợp với dây kim loại, ôm sát cung răng.
- Ưu điểm: dễ tháo lắp khi ăn uống và vệ sinh, tính thẩm mỹ cao (đặc biệt loại bằng nhựa trong).
- Nhược điểm: hiệu quả duy trì phụ thuộc vào mức độ tuân thủ của người dùng. Nếu quên đeo thường xuyên, răng có thể xô lệch.
Hàm duy trì tháo lắp
+ Hàm duy trì dạng khay trong (Essix Retainer): Giống khay niềng trong suốt Invisalign, ôm sát răng, khó nhận thấy.
- Ưu điểm: Mang lại cảm giác thoải mái, thẩm mỹ cao.
- Nhược điểm: Cần thay định kỳ nếu bị giãn hoặc nứt vỡ.
Hàm duy trì khay trong
Mỗi loại hàm duy trì có ưu nhược điểm riêng. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định kết hợp cả hàm duy trì cố định và tháo lắp để đạt hiệu quả tối ưu, đảm bảo răng ổn định lâu dài.
Lưu ý quan trọng khi sử dụng hàm duy trì sau niềng
Để phát huy tối đa hiệu quả của hàm duy trì, người dùng cần tuân thủ các lưu ý sau:
- Đeo đúng thời gian chỉ định: Giai đoạn đầu sau tháo niềng, thường phải đeo 24/24 giờ (trừ khi ăn uống và vệ sinh). Sau vài tháng, bác sĩ có thể giảm dần thời gian đeo, nhưng vẫn cần duy trì ít nhất khi ngủ để răng không xô lệch.
- Vệ sinh khí cụ đúng cách: Nếu dùng hàm tháo lắp, hãy vệ sinh bằng bàn chải mềm và nước sạch, không dùng nước nóng để tránh biến dạng. Với hàm cố định, nên dùng chỉ nha khoa hoặc tăm nước để làm sạch mảng bám.
- Ăn uống hợp lý: Tránh đồ ăn quá cứng, dính hoặc có thể làm nứt, vỡ hàm duy trì. Hạn chế đồ ngọt để ngừa sâu răng và viêm nướu.
- Tái khám định kỳ: Thăm khám đúng hẹn để bác sĩ kiểm tra tình trạng răng, điều chỉnh hàm duy trì khi cần thiết. Nếu hàm duy trì bị gãy, lỏng hoặc biến dạng, cần liên hệ bác sĩ ngay để khắc phục.
- Kiên nhẫn và tuân thủ: Nhiều người chủ quan, bỏ đeo hàm duy trì sớm, dẫn đến răng dịch chuyển trở lại. Do đó, hãy coi đây là một phần tất yếu của chỉnh nha, kiên trì thực hiện để duy trì nụ cười đều đẹp.
Hãy đeo đúng theo thời gian chỉ định của bác sĩ
Hàm duy trì sau niềng răng là bước cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng trong quá trình chỉnh nha. Việc tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp bạn bảo vệ thành quả, giữ răng ổn định và duy trì nụ cười tự tin dài lâu. Nếu bạn vừa tháo niềng hoặc đang chuẩn bị niềng răng, hãy lắng nghe tư vấn từ bác sĩ và đừng bỏ qua giai đoạn duy trì này nhé!
